Disseminatie en archiveren van onderzoek

Open Access en Open Science

Open Access publiceren

Door de ondertekening van de Vereniging Hogescholen van de Berlin Declaration on Open Access en Nationaal Plan Open Science, onderschrijft de HU de principes van Open Access. Open Access is een internationale beweging die streeft naar vrije online toegang tot wetenschappelijke informatie. Er zijn dan geen financiële, juridische of technische barrières om de informatie te lezen.

Open access publiceren kan volgens de groene of de gouden route. Houd hier rekening mee bij de financiering van je onderzoek. Bij de groene route stellen universiteiten en hogescholen wetenschappelijk werk beschikbaar via repositories. Bij de gouden route zetten uitgeverijen de wetenschappelijke artikelen online. De auteur betaalt voor publicatie, de lezers hebben gratis toegang.

Tijdschriften kunnen volledig Open Access zijn, maar er zijn ook tijdschriften die slechts een deel van de artikelen Open Access publiceren en de overige artikelen op de traditionele wijze, de zogenaamde hybride tijdschriften. Omdat het onderzoek veelal met overheidsgeld is gedaan, is er behoefte aan nieuwe (lees: Open Access) wegen van publiceren. Het beroepenveld en andere geïnteresseerden willen namelijk graag artikelen kunnen lezen zonder daar (extra) kosten voor te hoeven maken. Bovendien eisen steeds meer subsidieverstrekkers dat onderzoeksresultaten Open Access gepubliceerd worden.

Tip: Een informatief filmpje over Open Access bekijk je hier.

Meer informatie over Open Access publiceren vind je in de volgende bronnen:

Open Access publiceren is het uitgangspunt van de HU, tenzij dit onmogelijk is vanuit het oogpunt van wet- en regelgeving of andere bindende afspraken met derden. Je wordt als HU-onderzoeker daarom dringend gevraagd om je publicaties o.a. te plaatsen op openbare websites van de HU of op gezamenlijke websites in het hoger onderwijs. Wetenschappelijke artikelen in journals worden bij voorkeur en indien mogelijk, Open Access gepubliceerd. Maar hoe maak je een keuze op welke manier je Open Access kan publiceren en waar moet je dan aan denken?
Het stappenplan Open Access en Open Science leidt je in 5 stappen naar je doel.
Het stroomschema Open Access publiceren kan je helpen bij auteursrechtelijke vragen.

Open Access overeenkomsten

Sinds 2020 is er een overeenkomst tussen VSNU, NWO, VH en Elsevier waardoor HU-onderzoekers kosteloos Open Access kunnen publiceren in vrijwel alle hybride en open access tijdschriften van deze uitgever. Voorwaarde is dat de indiening na 01-01-2020 heeft plaatsgevonden en de corresponderende onderzoeker op dat moment in dienst was van de HU. De tijdschriften die binnen de overeenkomst vallen, zijn op te zoeken op de titellijst betreffende de overeenkomst met Elsevier.

Heb je vragen hierover, mail dan naar onderzoeksupport@hu.nl

Tip: Indien je als promovendus verbonden bent aan een universiteit, dan zijn er vanuit je aanstelling aan die universiteit mogelijk meer mogelijkheden om open access te publiceren. Informeer hierover bij je universiteit.

Open Science

Open Access is onderdeel van het Open Science gedachtengoed. Open Science staat voor de transitie naar een nieuwe manier van het uitvoeren, publiceren en evalueren van onderzoek. Bij Open Science is o.a. onderzoek open, toegankelijk, reproduceerbaar, transparant en gericht op hergebruik. De Vereniging Hogescholen en Hogeschool Utrecht onderschrijven de doelen van Open Science (zie p. 45 van de HU-visie op onderwijs en onderzoek).

Het Nationaal Programma Open Science (NPOS) operationaliseert Open Science in vier thema’s, te weten:

  • Naar maatschappelijke betrokkenheid en participatie
  • Naar inclusieve en transparante wetenschappelijke processen
  • Naar open wetenschappelijke communicatie
  • Naar FAIR en open onderzoeksresultaten

Wil je meer weten over het bovenstaande? Bekijk dan de website van het Nationaal Programma Open Science (NPOS). De vier bovengenoemde thema’s vind je op de pagina over het NPOS zelf (onder punt 2: rolling agenda).

Tip 1: Bekijk ook het filmpje Open Science: How, What & Why.
Tip 2: Bekijk de site van de Open Science Community Utrecht (OCSU). OSCU is in de eerste plaats een community van medewerkers van de Universiteit Utrecht met interesse in Open Science, maar staat open voor iedereen.

Switch to English English
× App de balie